احداث پل جدید جمرات2

آقای ری شهری: پیش از این، نام همایش هایی را که در حج گذشته داشتیم ذکر کرده ام، تنها همایشی که در حج 84 ، برای نخستین بار برگزار شد، همایش عالمان شیعه بود که به نظر رسید کاری است لازم و ضروری و از این طریق، می توان با مشکلات آن ها در دیگر کشورها آشنا شد و برای حل مشکلاتشان و انتقال پیام نظام مقدس جمهوری اسلام به آنان اقدام کرد.

معلوم است که در مورد لزوم همایش ها و دستاوردهای آن، نباید اغراق شود و بگوییم که دستاوردهای بسیار بالایی دارد، چنین ادعایی هم نداریم، لیکن معتقدیم با توجّه به این که علمای جهان اسلام در موسم حج حضور پر رنگی دارند و در این همایش ها هم به صورت فعال شرکت می کنند، پیام این همایش ها هم در شعاع قابل توجهی است و دستاوردهای خوبی به دنبال داشته و دارد; مثلا همین که ما بتوانیم در کنار خانه خدا همایش قدس برگزار کنیم و پیام مظلومیت مردم فلسطین را به گوش جهان اسلام برسانیم، خود دستاورد مهمّی است. هر چند کار پژوهشی گسترده ای در این باره لازم است که هنوز صورت نگرفته است.

همچنین مسأله تقریب مذاهب اسلامی و حضور عالمان شیعی و سنّی و تجمّع آن ها در کنار خانه خدا، کاری تبلیغی ارزشمند است که در برابر توطئه های تفرقه انگیز انجام می شود.

هر چند ما معتقد نیستیم که این همایش ها می تواند تفرقه ها را برطرف کند، امّا دست کم گامی است در راه نزدیک کردن مسلمانان به یکدیگر.

دیگر همایش ها نیز در شعاع تلاش هایی صورت می گیرد و افراد حاضر در

آن ها، دستاوردهای تبلیغیِ خوبی، هم برای اهداف همایش ها و هم برای جمهوری

اسلامی دارد.

(45): برگزاری مراسم دعای کمیل و نیز برائت از مشرکان چگونه بود و ارزیابی جناب عالی از آن چیست؟

آقای ری شهری: مراسم دعای کمیل به خوبی و بدون مشکل برگزار شد، هر چند مقامات امنیتی عربستان در مذاکراتی که با مسؤولان حج و زیارت داشتند، موافقت کتبی نکرده و نگران بودند که برخی گروه های تندرو، که با عربستان هم مشکل دارند، کارهای ایذایی انجام دهند، لیکن با توجّه به تأکید جمهوری اسلامی و مقام معظّم رهبری نسبت به این موضوع، ما به آنان اهمیت موضوع را منتقل کردیم که بالاخره به صورت شفاهی موافقت کردند دو جلسه دعای کمیل در مدینه قبل و دو دعای کمیل نیز در مدینه بعد برگزار کنیم و انصافاً هم همکاری خوبی کردند.

در مورد مراسم برائت نیز، به دلیل پخش مستقیم مراسم، برجستگی خاصّی نسبت به سال های قبل پیدا کرد.

(46): حرکت های ایذایی و فعالیت های تبلیغی وهّابیان در سال جاری چگونه بود و ارزیابی شما از آن، چیست؟

آقای ری شهری: متأسفانه در سال های اخیر حرکت های ایذایی وهّابیان و گروه های تندرو سلفی، نسبت به گذشته بیشتر شده است. هر چه ارتباط دو کشور ایران و عربستان بیشتر می شود، این حرکت های ایذایی شدت می یابد; چرا که جریان وهابیت و سلفی گری در جهان و نیز در کشور عربستان، به دلیل انحرافات عقیدتی و عملی که با ریختن خون بی گناهان و انفجار و کشتار مسلمانان همراه بوده، به شدّت در حال انزوا قرار گرفته است. از این رو نسبت به روحانیان و زائران ما این حرکت ها تا حدودی تشدید شده است. البته ما نیز چه از طریق بعثه و سازمان و چه از طریق وزارت امور خارجه و سفارت ایران در عربستان، اعتراض خود را به مسؤولان مربوطه در کشور میزبان منتقل کرده ایم.

آن ها نیز در مذاکره می گفتند که ما هم با این گروه ها مشکل داریم. در مواردی هم برخورد داشته اند، لیکن ما انتظار داریم برخورد جدّی تری با آن ها صورت بگیرد تا مسلمانان در حرمین شریفین با امنیت بیشتری بتوانند مناسک حج و اعمال و عبادات خود را انجام دهند.

البته ما می توانیم با این افراد برخورد کنیم، لیکن احساس می کنیم برخورد فیزیکی با آنان، نه تنها مشکل را حل نمی کند، بلکه مشکلات جدیدتری را به وجود خواهد آورد که به مصلحت اسلام و دو کشور نیست; زیرا ما در حج به دنبال وحدت هستیم و نباید کارهایی که موجب تفرقه می شود، صورت بگیرد، لذا ما پیشنهاد کردیم اوّلا: افراد تندرو و متعصب را در بقیع و مسجد النبی نگذارند و ثانیاً: مأمورانی را در آنجا داشته باشند تا با کسانی که با زائران رفتارهای نامناسب دارند برخورد کرده، مشکل را همانجا حل کنند.

البته زائران ما نیز باید از کارهایی که به این حساسیت ها دامن می زند و یا آن ها را تشدید می کند خودداری کنند.

(47): با توجّه به انتخاب شعار «پیوند قرآن و عترت» در حج سال 84 ، اکنون ارزیابی جناب عالی از میزان تحقّق اهداف آن، چیست؟

آقای ری شهری: هر چند تلاش های خوبی برای محور قرار گرفتن موضوع «پیوند قرآن و عترت» صورت گرفته لیکن ارزیابی بنده این است که ما در تحقق اهداف چندان موفق نبوده ایم. این عدم موفقیت شاید از آن رو است که موضوع به گونه ای نبود که بتوان مجموعه فعالیت های فرهنگی و تبلیغی را حول محور آن قرار داد و یا تلاش لازم صورت نگرفت. به هر حال، موفقیت در این زمینه نسبی بوده است. البته تجربه ای بود برای سال جاری که از سوی مقام معظّم رهبری، سال پیامبر اعظم(صلی الله علیه وآله) اعلام شده و ما موضوع حرکت فرهنگی و تبلیغی سال جاری را «سیره اخلاقی و عملی پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله)» انتخاب کرده ایم. پس باید بکوشیم این شعار، پوشش وسیعتری در مجموعه فعالیت های بعثه پیدا کند و بحمدالله در این زمینه تلاش هایی هم در معاونت آموزش و پژوهش بعثه صورت گرفته است که برنامه های در نظر گرفته شده پیاده شود و بتوانیم در تحقّق این شعار در حجّ موفق تر باشیم.

(48): مشکلاتی امسال در آغازین روزهای اعزام زائران به عمره پیش آمد. لطفاً بفرمایید ریشه این مشکلات چه بود و چه گام هایی برای حلّ آن برداشته شده است؟

آقای ری شهری: معمولا همه ساله در آغاز عملیات عمره با مسائل و مشکلاتی روبه رو هستیم که در روزهای نخستِ راه اندازی عملیات، این مشکلات خود را نشان می دهد. لیکن در سال جاری مقداری بیشتر شد و دلیل آن هم این بود که وزارت حج کشور عربستان، علی رغم توافق های دو جانبه، که قرار بود کاروان های عمره از 25/12/84 به عربستان اعزام شوند، به دلیل مشکلات داخلی خودشان، اعلام کردند که زائران را با دو هفته تأخیر خواهند پذیرفت.

با توجّه به هماهنگی های به عمل آمده در ثبت نام زائران و برنامه ریزی های گروهی از زائران که می خواستند از تعطیلات نوروز استفاده کنند و به عمره مشرّف شوند، طبیعی بود که پس از اعلام این تصمیم مشکلاتی پدید آید. از سوی دیگر ما به گونه ای برنامه ریزی کرده بودیم که عدالت رعایت شود و زائران ثبت نام شده اعزام شوند و مانند سال های گذشته، نباشد که افرادی خاص و برخی مسؤولان کشور بتوانند از این فرصت استفاده کنند. لیکن متأسفانه این پیش بینی تحقّق نیافت و وزارت حج عربستان اعزام زائران را دو هفته به تأخیر انداخت، امّا به تعدادی از مسؤولان و نیز برخی از کسانی که همه ساله از این فرصت استفاده می کنند، ویزا دادند و در نتیجه این ها به عمره رفتند امّا ثبت نام کنندگان از رفتن باز ماندند.

پس از راه اندازی عمره نیز ویزاها منظم نبود و طبق گزارشی که مسؤولان عمره به اینجانب دادند، ویزای حدود 30% از زائران با تأخیر می آمد، گاهی مثلا ویزای شوهر آمده، ویزای زن نیامده بود یا تعدادی از یک مجموعه ویزا داشتند و تعدادی دیگر فاقد ویزا بودند و این مسأله، مشکلاتی را هم برای سازمان حج و زیارت و هم برای مردم به وجود آورد که اخیراً سفارت عربستان برای رییس سازمان حج نامه ای فرستاده و رسماً این مطلب را پذیرفته است که مشکل از طرف آن ها بوده است.

به هر حال این موضوع را ما در شورای عالی حج مطرح خواهیم کرد و خواهیم خواست که وزارت امور خارجه برای سال آینده به طور جدّی با این مشکل مقابله کند و اگر قرار است کسی در ایام نوروز مشرّف شود، حتماً از زائران و مردم ثبت نام کننده باشند، نه از افرادی که به نوعی به مسؤولان و یا سفارت عربستان دسترسی دارند.

(49): اخیراً حضرت عالی سفری به عتبات عالیات داشتید، ارزیابی شما از وضعیت عراق چیست؟ و برای آینده عراق چه پیش بینی هایی دارید؟

آقای ری شهری: اوضاع عراق به نظر من قابل پیش بینی نیست. شرایط سختی که اشغالگران برای مردم عراق به وجود آورده اند، زندگی را بر مردم بسیار سخت کرده است. آن ها نه تنها برای رفاه و امنیت مردم کاری صورت ندادند بلکه خود در بی نظمی ها و ناامنی ها دخیل اند و با دخالت های بی جای خود نمی گذارند حکومت عراق استقرار یابد و نظم و قانون را حاکم کند، امّا علی رغم همه این مشکلات، ما امیدواریم که اشغالگران هر چه زودتر عراق را ترک کنند و مردم عراق آینده خوبی داشته باشند.

(50): زائران ایرانی با چه مشکلاتی روبه رو هستند و برای حلّ آن ها چه اقداماتی صورت داده اید؟

آقای ری شهری: گرچه سفر من، یک سفر شخصی و زیارتی بود، لیکن در عین حال مردم مکرّر به اینجانب مراجعه و مشکلات خود را مطرح می کردند. زائران در مرز، زیاد معطل می شوند. امکانات موجود در مرز مهران پاسخگوی حجم زائران; بهویژه در روزهای ازدحام نیست. زائران برای رفت و آمد در فاصله میان دو مرز دچار مشکل هستند. زیاد معطل می شوند و برخوردهای نامناسب مأموران عراقی، کمبود فضاهای مسقف و سرویس های بهداشتی، عدم رعایت بهداشت و نظافت، پایین بودن کیفیت غذا و ارائه نکردن خدمات در زمینه مسکن و... برخی از مشکلاتی است که زائران با آن روبه رو هستند. به همین دلیل بلا فاصله پس از مراجعت از عراق، از مسؤولان ذی ربط دعوت کرده، جلسه ای تشکیل دادیم و مشکلات را با آن ها در میان گذاشتیم و تصمیم گرفته شد که:

* ساختمان های مناسبی برای اسکان زائران در مرز مهران احداث گردد. اماکن مرزیِ موجود، به تجهیزات رفاهی لازم مجهز شوند. ایستگاه های بازرسیِ مرزی افزایش یابد. جاده میان دو مرز آسفالت و برای تردّد زائران وسیله نقلیه ای گذاشته شود.

* با مقامات عراقی در زمینه مشکلات آن سوی مرز صحبت شود تا برای حلّ آن ها چاره اندیشی به عمل آید.

* در منطقه کوت عراق، که مردم از نبود امکانات گله مند بودند، لازم است دولت عراق امکانات بیشتری را فراهم سازد. همچنین با مسؤولان عراقی برای احداث هتل های مناسب، جدید و بهداشتی، مذاکره به عمل آید و با سرعت تصمیم گیری شود تا در آینده نزدیک، ان شاءالله حجم مشکلات کاهش یابد و زائران عزیز عتبات بتوانند با راحتی به این سفر نورانی مشرف شوند.

* مطلب مهم دیگر این که زائران عتبات مقدس نیز باید آموزش ببینند تا با توجّه به نبود امنیت در بغداد و کاظمین و سامرا، به این مناطق سفر نکنند و برای خود و دولت جمهوری اسلامی ایران مشکل به وجود نیاورند.

* تصمیم دیگر این بود که مردم را با اهداف و آداب زیارت و رعایت برخی نکات، که می تواند در آینده مشکلاتی را در پی داشته باشد، آشنا کنیم.

جلسه اوّل، بحمد الله نتایج خوبی در پی داشت و امیدواریم با استمرار این گونه جلسات و پی گیری ها، بتوانیم از حجم مشکلات بکاهیم و زمینه را برای بهره برداری هر چه بیشتر زائران فراهم سازیم.

در نجف هم شنیدیم فرودگاهی در حال احداث است که اگر این فرودگاه آماده شود، به یاری خداوند، امکان حمل و نقل هوایی نیز فراهم خواهد شد و کسانی که مایل اند با هواپیما به عتبات مشرّف شوند، این امکان برایشان فراهم باشد.

(51): در پایان، بار دیگر از حضرت عالی به خاطر فرصتی که در اختیار ما گذاشتید، تشکر می کنیم و اگر مطلبی را لازم می دانید بیان فرمایید.

آقای ری شهری: از دست اندرکاران فصلنامه وزین و علمی «میقات حج» و همه کسانی که برای اعتلای فرهنگ حج و اطلاع رسانی به زائران و نیز ارتقای سطح معلومات آنان تلاش می کنند صمیمانه سپاسگزاری می کنم و از خداوند می خواهم تا شایستگی خدمتگزاری به زائران حرمین شریفین و عتبات عالیات را به همه ما عطا فرماید و زیارت صاحبِ خانه را با تعجیل در فرج ولی الله اعظم ـ عجّل الله فرجه الشریف ـ نصیب گرداند!

ماهنامه الحج و العمره(39) / مهدی سرحدی