کعبه و جامه آن از آغاز تاکنون2
تشریح پرده کعبه
پرده کعبه از ابریشم خالص سیاه رنگ تهیه شده که بر روی آن این عبارات حک شده است: «لا إله إلاّ الله، محمد رسول الله، الرحمن الرحیم، جَلَّ جلاله»
این پارچه 14 متر ارتفاع دارد. در 31 بالای آن ناحیه «کمربند» پرده وجود که 95 سانتی متر عرض و 45 متر طول دارد و شامل 16 قسمت بوده و پرده را از هر طرف احاطه کرده است.
کمربند به صورت طرح برجسته دوخته شده و بهوسیله نخ نقره با روکش طلا لعاب داده شده است. تعدادی از آیه های قرآن به روش خاصی از کتابت عربی بر روی آن خطاطی شده است.
در هر یک از ارکان کعبه، زیر کمربند، سوره اخلاص درون دایره ای نوشته و اطراف آن با تزئینات اسلامی احاطه شده است.
در ارتفاع مشابه، در زیر کمربند، 6 آیه از قرآن به چشم می خورد. هریک از این آیات در قاب جداگانه ای نوشته شده و در حدّ فاصل این قاب ها، طرح فانوس مانندی ـ شکل شماره 8 ـ وجود دارد که هرکدام از این عبارات در آن نوشته شده است:
«یا حیّ یا قیّوم»، «یا رحمنُ یا رَحیمُ»، «الحمدُ لله ربِّ العالمین»
همه نقوشی که در زیر کمربند قرار دارد، به روش خاصی از نوشتار عربی خطاطی و به صورت طرح های برجسته، زردوزی گردیده که آن را با نخ نقره روکش شده با طلا به هم بافته اند. در هر ضلع کعبه آیاتی از قرآن نوشته شده است:
اول، ضلع ملتزم:
که شامل الف: کمربند، ب: ناحیه زیر کمربند و ج: پرده مجاور در خانه کعبه است.
الف: کمربند
1 . به نام خداوند بخشنده مهربان، به یاد داشته باش که ما این خانه را محلّ تجمع و مکان امن قرار دادیم و
مقام ابراهیم را مکانی برای نماز (289 سانتی متر)
2 . و ما به ابراهیم و اسماعیل(علیهما السلام) فرمان دادیم که خانه مرا برای طواف کنندگان، مجاوران، رکوع کنندگان و ساجدین، پاک و پاکیزه کنند (303 سانتی متر)
3 . و به یاد آورید هنگامی را که ابراهیم و اسماعیل پایه های خانه کعبه را بالا می بردند و می گفتند: پروردگارا! از ما بپذیر که تو شنوا و دانایی (314 سانتی متر)
4 . پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود قرار ده و از دودمان ما امتی که تسلیم فرمانت باشند بهوجود آور و آداب عبادتمان را به ما بیاموز که تو توبه پذیر و مهربانی (338 سانتی متر)
ب: ناحیه زیر کمربند
این قسمت شامل بیانیه اهدا کننده، سوره اخلاص و سه طرح فانوس مانند است.
بیانیه اهدا کننده به این صورت آمده است: این پرده در مکه مکرمه تهیه شده و پیش کشی است به خانه کعبه (490 سانتی متر)
علاوه بر این، صورت اخلاص به ابعاد (85 × 82 سانتی متر) و سه طرح فانوس مانند نیز به صورت ذیل به چشم می خورد:
1 . الحمد لله ربّ العالمین (72 × 58 سانتی متر)
2 . یا حیّ یا قیّوم (46 × 65 سانتی متر)
3 . یا رحمن یا رحیم (46 × 65 سانتی متر)
ج: پرده مجاور در کعبه، در قسمت «باب ملتزم» پرده در کعبه است. این پرده مزین، برای نخستین بار در سال 810هـ . ق بر در کعبه نصب شد و تا کنون بر آن باقی است (البته به استثنای سالهای 816 و 817 و 818هـ . ق.).
پرده شامل پنج قسمت است که آن ها را به هم دوخته اند و مساحت هر قسمت 2086 متر مربع است. این قسمت مشابه سایر قسمت های پرده، از پارچه ابریشم سیاه رنگ تهیه شده است. بر روی آن تزیینات اسلامی به صورت طرح برجسته زردوزی و طراحی شده است که بهوسیله نخ نقره با روکش طلا به هم بافته اند.
همچنین آیات قرآنی زیر، بر روی آن به چشم می خورد:
ـ سوره حمد بر سه طرف (پایین، چپ و راست) از لبه پرده نوشته شده است.
ـ در بالای پرده این آیه نوشته شده است: «نگاه های انتظارآمیز تو را به سوی آسمان می بینم، اکنون روی تو را به سوی قبله ای که از آن خشنود باشی برمی گردانم».
ـ در زیر آن، این آیه آمده است: «برای آمرزش پروردگارتان و رسیدن به بهشتی که به وسعت آسمان ها و زمین است و برای پرهیزکاران آماده شده بر یکدیگر پیشی بگیرید.»
ـ اندکی پایین تر 4 طرح فانوس مانند شامل آیه } اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ اْلأَرْضِ{ است که با نقوش اسلامی مزیّن شده.
در قسمت پایین تر، آیة الکرسی نوشته شده است تا جایی که می رسد به: } لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ{ تقریباً در وسط پرده آیه 27 سوره فتح آمده است: «بسم الله الرحمن الرحیم خداوند رؤیای رسولش را به حقیقت رساند تا بنابر اراده خدا همه شما در نهایت امنیت، تقصیر کرده و بدون هیچ ترسی به مسجدالحرام داخل شوید.»
سوره اخلاص در زیر همه این ها و درون دو دایره به همراه این آیات نوشته شده است: «محمد، پیامبر خداست و کسانی که با او هستند، با کافران سخت گیر و با مؤمنان مهربان اند.»
و ما بین آن ها آمده است: «بگو ای بندگان من، که بر نفس خویش اسراف کرده اید، از رحمت خدا ناامید نباشید. خدا تمامی گناهان شما را می بخشد که او آمرزنده مهربان است.»
پایین تر که می آییم می رسیم به: «لا إله إلاّ الله الملک الحقُّ المُبین» و «محمدٌ رسولُ الله صادقُ الوعْدُ الأمین».
سپس در زیر آن، سوره قریش و در انتهای پرده، این عبارت دیده می شود:
«این پرده در مکه مکرمه تهیه شده و به عنوان هدیه به خانه کعبه پیش کش گردیده است.»
