گفت وگو با سازنده اولین ساختمان خورشیدی در ایران

اگر بخش خصوصی گامی در جهت حفظ محیط زیست بردارد، گام بلندی در جهت حفظ سلامت مردم برداشته شده است. اگر الان هوای تهران و سایر شهرهای بزرگ بر اثر گازهای گلخانه ای آلوده است دود آن به چشم همه ما می رود و همه در معرض انواع بیماری ها خواهیم بود، بنابراین نباید منتظر اقدام دولت در این زمینه باشیم

 

زیست نیوز- در دهه های پایانی قرن بیستم و پس از انفجاری که نیروگاه چرنوبیل را لرزاند،‌ در ذهن دوستداران محیط زیست آلمان اندیشه جدیدی ایجاد شد که در دوره ای کوتاه در میان اقشار مختلف مردم شروع به گسترش یافتن کرد. این اندیشه اولویت دادن به انرژی های نو در مقابل انواع دیگری از انرژی بود که برای زیست انسانی و گیاهی مخاطره آمیز بودند. دوستداران محیط زیست آلمان گرچه ابتدا با مقاومت هایی از سوی حامیان انرژی های کهن مواجه شدند اما توانستند با پژوهش و تحقیقات گسترده درستی مدعای خود در به صرفه بودن این مدل انرژی را به اثبات برسانند. آگاهی بخشی به جامعه بخش دیگری از فعالیت های آنها بود که بر اساس آن بروشورهایی به زبان ساده و در میلیون ها نسخه منتشر و بین خانواده ها توزیع شد. با این راهکارها بود که پس ازگذشت مدت زمانی مصرف کنندگان انرژی های آلوده کننده داوطلبانه از آن دست کشیدند و انرژی های دوستدار محیط زیست با قیمت بالاتر را انتخاب کردند. در ایران هنوز راه درازی برای رسیدن به آنچه در این کشور اتفاق افتاد را در پیش رو داریم اما کسانی هم هستند که داوطلبانه دست به کار شده و با صرف هزینه مسئولیت خویش برای نجات زمین را به انجام رسانده اند. یکی از این افراد سعید منصور افشار مدیرعامل شرکت هوراند و سانده اولین ساختمان خورشیدی در ایران است،‌ او بر مسئولیت اجتماعی هر فرد در قبال محیط زیست تاکید فراوان دارد و معتقد است نباید همه چیز را از دولت انتظار داشت،‌ به گفته او در مقابل  بایستی انگشت اشاره را به سمت خودمان بگیریم و بگوییم نقش ما در حفظ محیط زیست جامعه مان چقدر است. در دفتر هوراند با او درباره اقدامات این شرکت برای حفظ محیط زیست گفت و گو کردیم.

·         انگیزه شما برای ورود به بحث انرژی ها نو چه بود؟

ما یک واحد تولیدی با بیش از 25 سال سابقه کار در زمینه الکترونیک یعنی تولیدکننده سیم های آمپلی فایر و.. هستیم. ما معتقدیم کسانی که در حوزه تولید فعالیت کرده و به بحث توسعه پایدار علاقه مند هستند به ناچار باید به سمت انرژی های تجدیدپذیر بروند. ما باید بپذیریم که انرژی های فسیلی بالاخره روزی تمام می شوند و باید جایگزینی برای آنها داشته باشیم، در عین اینکه این نمونه از انرژی ها آلوده کننده  نیز هستند و ما نتیجه آن را در شهرهای بزرگ کشورمان می بینیم. بازگشت به شرایط اولیه پس از تخریب محیط زیست برای انسان بسیار گران تمام می شود.

به نظر شما با وجود مزیت های انرژی های نو چرا این نمونه از انرژی در ایران مورد استقبال قرار نگرفته است؟

 برخلاف ایران در کشورهای دیگر افراد باید برای سوخت فسیلی مبلغ گزافی را بپردازند. این امر موجب شده است که  ما در جهت فروش انرژی های تجدیدپذیر در کشورمان موفق نباشیم. اما به شکل شخصی من به صرف علاقه ای که به حفظ محیط زیست و توسعه پایدار دارم، روی بحث انرژی های تجدیدپذیر و به ویژه انرژی خورشیدی کار کردم.  در حدود 80 درصد مناطق کشور ما خورشید روزی 5.5 ساعت می تابد که می تواند منبع خوبی برای تولید این نوع انرژی باشد بنابراین ما نیز سراغ این مدل از انرژی رفتیم. در ساختمان خورشیدی ما ساعتی 6 کیلووات برق تولید می شود( البته برای ما مهم ترین مسئله نه تبدیل انرژی خورشیدی به برق بلکه مسئله ذخیره کردن انرژی بود). در کنار آن ما سالیانه از انتشار پنج تن گاز دی اکسید کربن جلوگیری می کنیم (از محل ذخیره کردن انرژی و اینکه برق شهری مصرف نمی کنیم).

ما انرژی خورشیدی را انتخاب کردیم چون اعتقاد داشتیم بخش خصوصی باید جدا از حمایت دولت وارد این بخش شود هر چند که هزینه هایی را هم بابت آن بپردازد. برای دولت خرید این برق گران است (برق ما 1100 تومان در مقابل برق 60 تومانی انرژی فسیلی است). اما ما می توانیم با افتخار بگوییم که نمی گذاریم سالانه 5 تن دی اکسید کربن وارد هوای تهران شود. ما می توانیم با افتخار می گوییم 80 درصد برق مصرفی مان را خودمان تامین می کنیم و با جرات می گوییم که به عنوان یک واحد تولیدی لااقل در بخش خودمان از آلودگی محیط زیست جلوگیری می کنیم و بر این باوریم که بدون حفظ محیط زیست رسیدن به توسعه پایدار ممکن نیست.

·         آیا سازمان انرژی های نو از رویه شما حمایت کرده است؟

از سوی این سازمان بازدیدی از ساختمان خورشیدی ما به عمل آمد، اما بحث حمایت از انرژی های نو تنها مربوط به سانا نیست و این امر باید جزو چشم اندازهای دولت باشد. سانا بخشی از وزارت نیرو است و مشکلات خاص خودش را دارد. به نظر من بحث توجه به انرژی های تجدیدپذیر باید در برنامه طولانی مدت دولت مدنظر قرار گیرد. مثال می زنم در برنامه پنجم توسعه این امر مطرح شده است که در پایان این برنامه ما باید به تولید 5000 مگاوات برق تجدیدپذیر برسیم. اما همچنان گام عملی در زمینه آن برداشته نشده و ما 100 مگاوات هم برق تجدیدپذیر نداریم.

·     با توجه به همه مشکلات چرا شما این بحث را دنبال می کنید؟ آیا تجربه سفرهای متعدد شما به کشورهای اروپایی در این امر تاثیرگذار بود؟

من به خاطر نوع کارم ( الان در آلمان و انگلیس فعال هستیم ) در اغلب نمایشگاه های انرژی های نو شرکت کرده ام به ویژه در آلمان که در این حوزه در جهان پیشرو است. مشاهده چنین رویه هایی موجب شد تا  به این نتیجه برسم یک نفر نیز باید در ایران این کار را شروع کند؛ البته دولت در مناطقی نظیر طالقان یا بینالود این کار را شروع کرده ولی بخش خصوصی تا بحال در این حوزه وارد نشده، برای همین من وارد این کار شدم و هزینه سنگینی را هم بابت آن پرداختم و انتظار کمک دولتی نداشتم. بر این باور هستم که اگر بخش خصوصی گامی در جهت حفظ محیط زیست بردارد، گام بلندی در جهت حفظ سلامت مردم برداشته شده است. اگر الان هوای تهران و سایر شهرهای بزرگ بر اثر گازهای گلخانه ای آلوده است دود آن به چشم همه ما می رود و همه در معرض انواع بیماری ها خواهیم بود، بنابراین نباید منتظر اقدام دولت در این زمینه باشیم. ما در هر جایی می توانیم گام کوچکی در حفظ محیط زیست برداریم. این گام می تواند نریختن زباله، صرفه جویی در مصرف آب، آلوده نکردن آب های سطحی تا ساخت یک مجتمع خورشیدی یا اقداماتی مشابه باشد. بنابراین در این زمینه ما باید به مسئولیت اجتماعی افراد توجه کرده و سهم هر فرد را در جامعه در نظر بگیریم. من هم به عنوان یک تولیدکننده کار خود را در زمینه انرژی خورشیدی قرار داده و برای آن هزینه کرده ام.

·         شما چقدر برای این ساختمان هزینه کردید؟

من حدود 6 میلیارد تومان برای این ساختمان هزینه کردم. ما باید ساختمان خود را عایق می کردیم که انرژی هدر نرود و صدا وارد آن نشود؛  ساختمان ما الان مرکز تحقیقات انرژی خورشیدی است و چندین مهندس دوره دیده درباره این انرژی و مصارف آن کار می کنند.

·         هزینه ای که شما انجام دادید مربوط به چند سال پیش بود؟

این امر مربوط به چهار سال پیش است اما چون هزینه های جهانی پایین آمده با افزایش قیمت دلار تغییری در آن داده نشده است.

·     شرکت شما یکی از دیگر از فعالیت های خود را روی بحث بازیافت قرار داده است، اقدامات شما در این حوزه شامل چه مواردی می شود؟

ما در این حوزه تا آنجا که می توانستیم فعالیت کرده ایم. بازیافت در دنیا در دو بخش زباله و فاضلاب انجام می شود. در بخش اول شهرداری هایی نظیر تهران کارهای خوبی انجام داده است. ما نیز از اقلام بازیافتی خود اشیاء دیگری نظیر دکور یا بوفه ساخته ایم تا ثابت کنیم تمام زباله ها دور انداختنی نیستند. در آلمان از کاغذ یا پارچه های سرقیچی پنل های سقفی آکوستیک تولید یا از ظرف های ماست پلاستیکی یا پت را به عنوان ام دی اف استفاده می کنند (ما نیز پیشنهاد این کار را به شهرداری ها داده ایم) ما دانش فنی این کار را داریم اما باید شهرداری ها انجام آن را به عهده بگیرند. در بحث فاضلاب به واسطه نیاز به زیرساخت ها ما نمی توانیم کاری انجام دهیم اما پیشنهادهایی داده ایم. ایران و منطقه خاورمیانه دچار کمبود آب هستند، ما بحث بالا بردن قیمت ها را به عنوان یک راه حل پیشنهاد داریم. اما گام بزرگتر و اصولی تر این است که شبکه فاضلاب وجود داشته باشد؛ در کشورهای اروپایی این کار انجام شده و فاضلاب وارد آب های زیرزمینی نمی شود بلکه آنها جمع آوری شده و به وسیله تونل های خاصی به بخش بازیافت منتقل شده و 60 تا 80 درصد آن بازیافت می شود و می توان از آنها برای شست و شو استفاده کرد، بخش دیگر فاضلاب نیز کمپوست می شود و تنها 10 درصد آن باقی می ماند.

 

تنظیم گفتگو از فاطمه باباخانی