روز عید قربان
چهارشنبه, ۲۴ مهر ۱۳۹۲، ۰۵:۰۹ ق.ظ
انسان موحد که به حکم وقوف درعرفات و مشعر، به مقام والای معرفت الله و خداشناسی کامل رسیده و تمام تمایلات نفسانی در نظرش خاک و سنگ آمده و غرق در دریای محبت خالق بی همتا و مهربان شده، طبیعی است که از کشتن و سربریدن هر موجودی که سر راه بر او گرفته و مانع رسیدن به قرب الهی ست، دریغ و مضایقه نخواهد داشت.اگر چه آن موجود فرزند عزیزو یا جان خود و خواهشهای درونش باشد.
اسامی دیگر عید قربان[ویرایش]
نام دیگر عید قربان،عیداضحی و عیدخون است. روزاثبات عشق و تسلیم در برابر امر الهی، روز آزمایش و امتحان حضرت ابراهیم علیه السلام و حضرت اسماعیل علیه السلام که از آن سربلند بیرون آمدند. [۱] «فَلَمّا اَسْلَما وَتَلّهُ لِلجَبینِ وَنادَیناهُ اَنْ یا اِبراهیم، قد صدّقت الرّؤیا انّا کذلک نجزِی المحسنین؛ [۲]...هان ای ابراهیم به خوبی انجام وظیفه کردی و ما نیکوکاران را این چنین پاداش خواهیم داد»
تاریخچه ی قربانی[ویرایش]
چون شب هشتم ذی الحجه (یوم الترویه) فرا رسید، حضرت ابراهیم بعد از انجام وظائف عبادی، سر بر بالین استراحت نهاد و در خواب به او ندا شد:«ای خلیل گر تشنه ی وصال مائی برخیز و با کارد تیز فرزند دلبند خود را قربانی کن!»ابراهیم از هیبت این خطاب بیدار شده و با خود گفت آیا این امر رحمانی است یا وسوسه شیطان ی؟ شب عرفه نیز همان خواب را دید ودر شب نحر(عید قربان) نیز همین خواب را دید و یقین او زیاد شد و صبح روز عید قربان ابراهیم خلیل با همسرش هاجر وداع کرده و با اسماعیل از خانه به سوی منی روی نهادند. وقتی به منی رسیدند، جریان خواب خود را به فرزندش بازگو کرد و اسماعیل در واکنش به این سخن پدر چنین گفت: ای پدر بزرگوار من اگر هزار جان داشتم، همه را به فرمان الهی قربان می‌کردم و تسلیم امر الهی می‌شدم.
ابراهیم چون در منی به جمره اول رسید، شیطان آمد که او را تعرض کند، هفت سنگ به سوی او انداخت و در جمره دوم و سوم هم هفت سنگ پرتاب کرد. این رمی جمرات ثلث از جمله مناسک حج شد. پس هنگامی که پدر و پسر حکم خدا را گردن نهادند، ابراهیم پیشانی پسر را بر زمین نهاد و تیغ تیز بر حلق او گذارد اما ذره‌ای از پوست و گوشت و رگ او بریده نشد و سرانجام از طرف حق سبحانه و تعالی ندا آمد که عمل ابراهیم مقبول درگاه ما شد و آنرا پسندیدیم. [۳]
مکان انجام قربانی[ویرایش]
منی محلی است که حجاج صبح عید قربان جهت انجام اعمال آن به آنجاوارد می‌شوند.
← اعمال منی
۱) رمی جمره
۲) قربانی
۳) حلق و تقصیر [۴]
قربانی، پس از رمی جمره عقبه انجام می گیرد. معنی قربان و قربانی، هرعملی که انسان به وسیله آن بخواهد خود را به رحمت الهی نزدیک کند. خداونددر قرآن مجید راجع به قربانی چنین می‌فرماید:«والبدن جعلناها لکم من شعائر الله»
«بدن و بدنه» به منزله شتران قربانی است. [۵] یعنی این قربانیان را قرار دادیم، چون جزو شعائر الهی است؛ یعنی این قربانی ها از شعارهای دینی می‌باشد.
اعمال شب عید قربان[ویرایش]
ازامام صادق علیه السلام روایت شده که از پدرانش چنین نقل فرمودند: [۶] «امام علی علیه السلام دوست داشت چهار شب از سال، خود را فارغ نماید؛ شب اول رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان» ممکن است منظور از فراغت، فراغت برای عبادت در آن با زنده نگهداشتن آن باشد. بلکه به قرینه احادیث مشابه ظاهراً منظور همین است. زنده نگهداشتن آن عبارت از فارغ ساختن نفس، قلب و اعضای بدن در خدمت به خداوند متعال است، به این صورت که دل او در یاد خدا بوده، بدنش مشغول فرمانبرداری و عبادت خدا بوده و در طول شب هیچ چیزی حتی مناجات، او را از خداوند غافل ننماید؛ مگر اینکه مشغول شدن به این مناجات نیز برای خدا و به خاطر او باشد، که این مطلب اولین درجه مراقبت می‌باشد. در شب و روز عید زیارت امام حسین علیه‌السلام مستحب است.
اعمال روزعید قربان[ویرایش]
روزعید قربان بسیارروز شریفی است. با شروع روزعید باید بر تمامی کارهایی که باعث رضایت و جلب عطوفت پروردگار است، مواظبت نمود. از کارهای مهم در این روز، قربانی است. این عمل همان گونه که در روایات آمده واجب است؛ گرچه مراد از وجوب در اینجا استحبابی است که بر آن تاکید شده است. اعمال آن چند چیز است؛ غسل، خواندن نماز عید و در این روز افطار بعد از نماز از گوشت قربانی مستحب است و قربانی که سنت مؤکد می‌باشد. [۷]
← شرایط ذبح
واجب است بر کسی که حج تمتع به جا می‌آورد، ذبح یک هدی یعنی یک شتر یا یک گاو و یا یک گوسفند؛البته قربانی شتر افضل است و پس از آن گاو بهتر است. قربانی سایر حیوانات غیر از سه حیوان مذکور کافی نیست. [۸]
← احکام ذبیحه
حجاج در روز عید قربان اولین چیزی که می‌خورند، باید(مستحب موکد است)از گوشت قربانی باشد. و احتیاط مستحب آن است که ذبیحه را سه قسمت کند. قسمتی را هدیه و یک قسمت را صدقه و قدری را هم بخورد و صدقه را به مؤمنین بدهد و خوردن قدری از قربانی مطلوب است. [۹]
پانویس[ویرایش]
| ۱. | ↑ . ضیاءآبادی، سید محمد،حج برنامه تکامل،بی جا،دارالکتب الاسلامیه، ص ۳۳۲. |
| ۲. | ↑ صافات/سوره۳۷، آیه۱۰۴-۱۰۵. |
| ۳. | ↑ صافات/سوره۳۷، آیه۱۰۴-۱۰۵. |
| ۴. | ↑ . عطائی اصفهانی، علی،اسرار حج،قم،ص ۱۲۳. |
| ۵. | ↑ .عطائی اصفهانی، علی،اسرار حج،قم،، ص ۱۲۶. |
| ۶. | ↑ . ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، بی جا، ص ۴۵۴. |
| ۷. | ↑ . قمی، عباس، مفاتیح الجنان، ترجمه هادی شرفی تبریزی، بی جا، ص ۴۸۱. |
| ۸. | ↑ . امام خمینی، مناسک حج، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، ص ۲۰۷. |
| ۹. | ↑ . امام خمینی، مناسک حج، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) ص ۲۱۳. |
