عملیات کربلای 3
ایده انجام عملیات نظامی در دریا – پس از عدم موفقیت عملیات والفجر مقدماتی
– با سفر دریایی فرماندهان یگان های زمینی سپاه پاسداران و بررسی وضعیت تعرض به
منافع عراق در شمال خلیج فارس طرح شد. این امر موجب شد که فرماندهان لشکرها و
تیپ ها به آموزش یگان های خود جهت عملیات در آب بپردازند.
بر همین اساس، به موازات آماده سازی یگان ها برای عملیات در هور، اندیشه عملیات
در دریا علیه منافع عراق بارور شد و در نتیجه ماموریت تعرض به اسکله های نفتی
العمیه و البکر به نیروی دریایی سپاه پاسداران (قرارگاه نوح) واگذار گردید.
به منظور انجام عملیات ایذایی و محدود، طراحی جهت حمله به اسکله الامیة عراق در
خلیج فارس تصویب و اجرای این ماموریت به نیروی دریایی سپاه واگذار شد و یکی از
یگان های با تجربه نیروی زمینی سپاه از لشکر 14 امام حسین (ع)، برای انجام این
عملیات، به قرارگاه نوح مامور گردید و در ساعت 30/1 دقیقه بامداد روز سه شنبه
11/6/1365، با رمز مقدس حسبنا الله و نعم الوکیل آغاز شد.
اهداف عملیات
انگیزه اصلی عملیات تصرف و انهدام دو اسکله العمیه و البکر بود. در کنار هدف
اصلی، اهداف دیگری نیز دنبال می شد که عبارت بودند از:
- تکمیل عملیات والفجر 8 با ساقط کردن مهم ترین پایگاه دریایی دشمن و کوتاه
کردن دست او از شمال خلیج فارس.
- ایجاد فضا و منطقه سالم دریایی برای کشتیرانی.
- اجرای یک عملیات دریایی و نشان دادن حضور مقتدرانه نیروی دریایی سپاه در خلیج
فارس.
منطقه عملیات
دو اسکله نفتی الامیه و البکر در آب های خلیج فارس و در جنوب شرقی راس البیشه
با فاصله 12 کیلومتر ازیکدیگر، در یک راستا – نسبت به خط شمال – واقع شده اند.
سواحل جمهوری اسلامی، در شمال این اسکله ها و بندر فاو، خورعبدالله و بوبیان
نیز درغرب آن قرار دارند. محل تعبیه این سکوها، نقطه تلاقی آب های اروند رود و
خورعبدالله با خلیج فارس است . عمق آب در اطراف این اسکله ها در حال مد، 34 متر
و در حالت جزر، بین 30 تا 31 متر است.
فاصله این دو سکو تا مواضع خودی (در نهر قاسمیه)، به ترتیب، 25 و35 کیلومتر است
وطی مسافت میان این اسکله ها تا ام القصر، 3 ساعت به طول می انجامد.
سکوهای البکر و الامیه، قبل از شروع جنگ، از عمده ترین محل های صدور نفت عراق
بودند که کشتی های بزرگ با تناژ بیش از 300 هزار تن، با پهلو گرفتن در کنار این
سکوها، بارگیری می کردند و به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص این دو اسکله(عمیق
بودن آب در این منطقه و ...) یک سوم نفت عراق از این منطقه صادر می شد.
علاوه بر این، با قرار گرفتن این دو اسکله برسر راه ام القصر و بندر بصره، کشتی
های بازرگانی عراق، در کنار آن ها لنگر می انداختند و پس از فرا رسیدن موعد
تخلیه و یا بارگیری، راهی بنادر مذکورمی شدند.
با شروع جنگ و تلاش عراق برای افزایش صدور نفت، فعالیت این سکوها زیاد و در
نتیجه، به صورت یکی از اهداف مورد حمله ایران درآمد.
با وجود همه موانع و مشکلات موجود، تصرف سکوها – به دلیل اهمیت این منطقه برای
جمهوری اسلامی مزایای زیر را در بر داشت:
ارزش سیاسی
تصرف این دو اسکله، تسلط بر شمال خلیج فارس را به دنبال داشت.
و لازم به
یادآوری است بعد از عملیات والفجر 8 – که جمهوری اسلامی اعلام کرد بر شمال خلیج
فارس مسلط شده است – عراق تعدادی خبرنگار و فیلمبردار به روی اسکله ها آورده
بود، تا بدین وسیله نشان دهد که هنوز این منطقه، دارای فعالیت است. هم چنین این
عملیات مقارن با تشکیل کنفرانس سران غیر متعهدها در حراره بود و لذا قبل از این
که آن را عملیات نظامی صرف محسوب کنیم، می بایستی به عنوان یک عملیات سیاسی
نظامی قلمداد کرد.
زمینه سازی برای تصرف و تهدید ام القصر
با گذشتن امکانات وسیعی روی اسکله ها، رفتن به سوی ام القصر به راحتی انجام می
گرفت. از طرف دیگر، نیروهای خودی می توانستند، روزها در این منطقه مستقر و شب
ها جهت انجام عملیات، به سوی بوبیان حرکت و مجدداً به این منطقه باز گردند.
استعداد دشمن
ترکیب قوای دشمن روی هر یک از سکوها، شامل یک گروهان تقویت شده از تیپ 440
دریایی بود. گردان 4، حفاظت ازسکوی العمیه و گردان 1، حفاظت از سکوی البکر را
بر عهده داشت.
قوای خودی
هدایت و فرماندهی عملیات بر عهده قرارگاه نوح (ع) بود که جهت اجرای عملیات یگان
های زیر را تحت امر داشت:
- لشکر 14 امام حسین (ع) با 2 گردان احتیاط.
- دو ناو تیپ 14 کوثر و 13 امیرالمومنین (ع) به عنوان پشتیبان عملیات.
طرح عملیات
براساس طرح مانور عملیات، دو ناو تیپ کوثر و امیرالمومنین (ع) باید دهانه خور
عبدالله را برای جلوگیری از پشتیبانی نیروهای دشمن مستقر روی اسکله ها مسدود می
کردند. نیروهای غواص لشکر امام حسین (ع) نیز توسط قایق به نقطه رهایی انتقال می
یافتند و سپس با تاریک شدن آسمان، از سه محور به سوی اسکله العمیه روانه شده و
آن را تصرف می کردند. آن گاه، نیروهای سوار بر شناور وارد عملیات شده و روی
اسکله مستقر می شدند. در صورت امکان، اسکله البکر نیز باید مورد هجوم قرار می
گرفت.
شرح عملیات
حدود ساعت 21 مورخ 10/6/1365 نیروهای غواص به سمت هدف حرکت کردند؛ لیکن به دلیل
مشکلاتی همچون مغایرت جهت وزش باد با جهت حرکت غواص ها، قطع تماس آنان با
فرماندهی و نیروهای پشتیبانی و ... موجب تاخیر در رسیدن به هدف تعیین شده
گردید.
حدود ساعت 4 بامداد نیروهای غواص محور راست موفق شدند به سمت چپ اسکله العمیه
رسیده و خود را به بالای اسکله و روی پَد هلی کوپتر برسانند و با محرز شدن
درگیری روی اسکله، رمز عملیات (حسبناالله و نعم الوکیل) توسط فرماندهی قرارگاه
قرائت شد. نیروها به سرعت عملیات پاکسازی پَد و آماده کردن محل برای ورود دیگر
نیروها را انجام دهند.
در ساعت 05:30 یکی از گروهان های سوار شناور به اسکله رسید و متقابلاً دشمن نیز
که سمت راست اسکله را در اختیار داشت، به سوی قایق های این گروهان شلیک کرد و
همین امر موجب شد فشار وارد بر غواص های مستقر در اسکله کاهش یابد.
با روشن شدن آسمان، نیروهای غواص محورهای دیگر موقعیت خود را یافته و به طرف
اسکله حرکت کردند. به این ترتیب، حدود ساعت 8 صبح اسکله العمیه به طور کامل به
تصرف درآمد. سپس، اسکله البکر مطابق طرح به آتش کشیده شد.
نخستین فشار دشمن به العمیه در ساعت 10 با پرتاب یک موشک آغاز شد و به دنبال آن
نیروی هوایی عراق به بمباران منطقه پرداخت. پرتاب موشک های دوربرد تا به هنگام
شب نیز ادامه یافت؛ به گونه ای که تا صبح روز دوم عملیات، چهار فروند دیگر به
سوی اسکله شلیک شد. هم چنین، دشمن توانست حوالی نیمه شب 8 فروند شناور خود را
به طرف اسکله بیاورد.
با فرارسیدن روشنایی روز دوم عملیات، هواپیمای دشمن در منطقه حضور یافته و
اسکله را بمباران کردند. سپس، ناوچه های عراقی آرایش گرفته وبا حمایت هلی
کوپترها به سمت اسکله پیشروی کردند. فشار روی نیروهای خودی هر لحظه بیشتر می شد
و بدیهی بود که بدون عملیات پشتیبانی و تکمیلی – که انجام آن به دلایلی صورت
نگرفت – عملیات می بایست در همین حد ایذایی خاتمه یافته و نیروها منطقه را ترک
کنند. به همین دلیل نیروها عقب نشستند و نزدیک ظهر اسکله العمیه در حالی که
تاسیسات و تجهیزات آن کاملا منهدم شده بود، مجددا به تصرف دشمن درآمد.
نتایج عملیات
تلفات و ضایعات وارده به دشمن در این عملیات به شرح ذیل می باشد:
- کشته شدن 63 نفر.
- به اسارت درآمدن بیش از 100 نفر.
- ساقط شدن دو هواپیمای جنگنده.
- انهدام یک ناوچه.
- انهدام 15 قبضه ضد هوایی و 2 دستگاه رادار.
- به غنیمت درآمدن 4 دستگاه رادار.
سایت ساجد
