تاثیر شیر خوردن بر روند تکامل دندان و فک کودک

از نظر علم تغذیه، این موضوع به اثبات رسیده که شیر مادر فواید فراوانی برای نوزاد دارد و به همه مادران توصیه می شود در صورت امکان، حتما از شیر خودشان به کودک بدهند و بی جهت شیشه شیر را جایگزین شیر خودشان نکنند. هفته گذشته، فدراسیون ارتودنتیست های فرانسه طی گزارشی اعلام کرد که شیر مادر نه تنها از بروز آلرژی و عفوت های روده ای - گوارشی و بروز اضافه وزن جلوگیری می کند بلکه سبب رشد زیبا و منظم صورت نوزادان می شود.
نوزاد پس از تولد با گرفتن پستان مادر می آموزد که زبان و فک پایین خود را پیش آورد و با انرژی تمام در حالی که تمامی ماهیچه های زبان، گونه، لب و فک درگیر است. شیر را بمکد. از آنجا که در هنگام تولد در تمامی نوزادان فک به طور کامل رشد نکرده است، مکیدن شیر از پستان مادر به رشد فک و همچنین تناسب دندان هایی که در آینده رشد خواهند کرد، کمک می کند. برای آگاهی یافتن بیشتر در این زمینه جناب دکتر جعفری، عضو هیات علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران توضیحات بیشتری ارایه داده اند:
شیر خوردن از پستان مادر برای تکامل دندان ها و فک مفید است. هنگام شیر خوردن از پستان مادر، عضلات بیشتری برای گرفتن شیر در مقایسه با خوردن شیر از شیشه به کار گرفته می شود. هنگام شیر خوردن از پستان مادر، کودک میزانی بیشتر از نوک پستان را داخل دهان می کند، فک به سمت بالا و پایین حرکت می کند و پستان را با تمام قوا برای خروج شیر فشار می دهد. برای دستیابی کامل کودک به این هدف عضلات کودک، فعالیت شیردوشی را انجام می دهند. این عمل موجب فرم گرفتن مناسب فک ها شده و دندان هایی سالم با قرار گرفتن در مسیر رویشی درست و بدون انحراف انتظار می رود.
یکی از عواملی که موجب بروز دندان های غیر طبیعی شده و کودکان را به سوی درمان های ارتودنسی و یا گفتار درمانی هدایت می کند، الگوی تغذیه ای غیر طبیعی است که تحت عنوان «تانگ تر است» شناخته می شود. این مشکل در میان کودکانی که از طریق شیشه تغذیه می کنند، شایع تر است و اغلب در میان کسانی که از پستان تغذیه می کنند، دیده نمی شود زیرا در تغذیه با پستان، زبان برای گرفتن شیر تلاش می کند و در تغذیه با شیر زبان برای توقف و به اندازه نیاز شیرآمدن، فعالیت می کند، یعنی در کودکی که با پستان مادر تغذیه می شود، لثه ها و فک پایین با نیروی بیشتری برای گرفتن شیر فعالیت می کنند، در حالی که کودکی با شیشه تغذیه می شود، مجبور نیست فک هایش را با انرژی بیشتری به کارگیرد زیرا با مکیدن ساده نیز یک جریان سریع شیر را خواهد داشت. در حقیقت شیر اغلب خیلی آزدانه تر سرازیر می شود و کودک مجبور نیست که یاد بگیرد چگونه خودش را برای دریافت غذا سازگار کند. دلیل دیگر این است که کودکانی که از پستان تغذیه می کنند، بیش از نیازشان پستان را می مکند و لذا تمایل کمتری به اینکه انگشتان را بمکند، دارند اما کودکانی که از شیشه تغذیه می شوند مجبورند مکیدن سرشیشه را، به دلیل ورود هوا، سریع تر قطع کنند، در حالی که در مورد پستان مادر، چنین نیست. البته از موارد فوق نباید چنین برداشت شود که همه کودکانی که از شیشه، استفاده می کنند به مشکلات دندانی فکی مبتلا می شوند بلکه باید به یاد داشت که تغذیه از پستان مادر، نسبت به شیشه شیر، تکامل بهتری به فک و دندان ها می دهد.

مادران چگونه باید به کودک شیر بدهند؟

- در جایی راحت بنشینید، به طوری که کمر شما صاف باشد و به جایی تکیه داده باشید.
- اگر لازم است زانوهایتان را خم کنید ولی ترجیحا پاهایتان را دراز کنید تا برای گرفتن نوزاد مجبور باشید به ماهیچه های پا فشار آورید.
- از بالشتک برای نگه داشتن نوزادتان استفاده کنید تا فشار زیادی به دستتان نیاید اما وقتی به شیردهی عادت کردید، می توانید آن را کنار بگذارید.
- برای آنکه نوزاد درست شیر بنوشد، باید قسمت زیادی از پستان را درون دهان ببرد. لب پایینی و زبان باید با پستان در تماس باشد و تمامی قسمت پایینی نوک رنگی پستان در دهان قرار داشته باشد.
- از آنجا که نوک پستان به این ترتیب در ته دهان نوزاد قرار دارد، پس زبان تماسی با نوک آن نداشته و سبب آزار مادر نمی شود.
- به محض آنکه دیدید فک پایین نوزاد شما حرکات کوچکی دارد، به این معنی است که او گرسنه و آماده شیر نوشیدن است.

چند تحقیق جالب

نکته جالبی که تا کنون بسیاری از دندانپزشکان به آن توجه کرده اند، این است که سر پستانک شیشه شیر سفت تر از نوک پستان است. سختی آن در حین مک زدن سبب می شود حالت فک از شکل صحیح U خارج شده و به V شباهت پیدا کند.
محققان موسسه Labbocet Hendershot در سال 1987 این موضوع را در میان 9698 کودک مورد بررسی قرار دادند. 32 درصد کودکانی که کمتر از سه ماه و 15/9 درصد کودکانی که کمتر از 12 ماه شیر نوشیده بودند، مشکل فک V شکل داشتند. بررسی ها نشان داد این میزان در میان کودکانی که از شیشه شیر خورده اند 1/84 مرتبه بیشتر است. پیش از آن در سال 1973، تحقیقات آکادمی از ارتودنتیست های آمریکا اعلام کرده بود 89 درصد کودکان 12 تا 17 ساله آمریکا دچار مشکلات فرمی فک هستد که اکثر آنان یا با شیشه شیر نوشیده اند یا مدت بسیار کمی شیر مادر خورده اند یا بعد از آن عادت زیادی به مکیدن انگشت داشته اند.

بررسی جمجمه یک زن هندی مربوط به قرون وسطی

برایان پالمر، دندانپزشکی 27 ساله برای تحقیقات بیشتر در رابطه با هارمونی صورت و ارتباط آن با نوشیدن شیر از پستان مادر تصمیم گرفت، جمجمه یک زن هندی مربوط به قرون وسطی را با جمجمه انسان های کنونی مقایسه کند. فک این انسان قرون وسطی کاملا U شکل بود، جمجمه ای گرد و دندان هایی مرتب داشت اما جمجمه های کنونی فکی V شکل با دندان هایی نامرتب دارند. بررسی ها نشان داده است دلیل نافرمی فک و جمجمه در عصر حاضر کاهش شیردهی از طریق پستان به نوزدان و رواج شیردهی از طریق شیشه است. متاسفانه شکل فک به صورت ارثی به نسل بعد منتقل می شود.

منبع:هفته نامه سلامت - ش242
برگرداندن نوزاد بعد از شیرخوردن

چرا نوزاد بر می گرداند؟

نوزاد شما احتمالاً دارد خوردن را تمرین می کند تا یاد بگیرد.
نوزاد هنگام شیر خوردن مقداری هوا نیز می بلعد. زمانیکه هوای بلعیده شده به طرف بالا حرکت می کند با خود مقداری از محتویات معده (شیر) را نیز با بالا می آورد. همچنین از آنجا که نوزاد دائماً در حال شیر خوردن است حجم مایعی که وارد معده اش می شود نسبت به حجم معده بسیار زیاد است و این مسئله برگرداندن را تشدید می کند. از سوی دیگر، عضلات معده نوزادان هنوز کاملاً تکامل نیافته اند و از این روی عضلات قسمت اتصال معده به مری که وظیفه شان جلوگیری از برگشت محتویات معده به مری است بخوبی کار خود را انجام نمی دهند. بنابراین برگرداندن نوزاد چندان هم موضوع عجیبی نیست.

آیا می شود برای برگردان نوزاد کاری کرد؟

بله. توصیه های زیر می توانند کمک کننده باشند:
• هنگام شیر دادن، نوزاد را بگونه ای در آغوش بگیرید که بدنش در حالت نیمه عمودی باشد و سرش بالاتر قرار گیرد. شیر دادن در حالتی که نوزاد قوز کرده است (در آغوش یا مثلاً در صندلی مخصوص اتومبیل) سبب می شود شیر راه مستقیمی بسوی معده نداشته باشد.
• سعی کنید در محیطی آرام و جایی که کمترین سر و صدا وجود دارد به نوزاد شیر بدهید. همچنین سعی کنید نوزاد خیلی گرسنه نشود. در صورتیکه نوزاد هنگام شیر خوردن آرامش کافی نداشته باشد احتمال اینکه همراه با شیر هوا نیز ببلعد بیشتر است.
• اگر با شیشه به نوزاد خود شیر می دهید مطمئن شوید که سوراخ سر شیشه تنگ نباشد زیرا سبب خسته شدن او می شود. از سوی دیگر، کنترل کنید که سوراخ خیلی گشاد هم نباشد زیر می تواند باعث ایجاد رفلکس تهوع و بلعیدن هوا شود.
• بعد از شیر خوردن حتماً آروغ نوزاد را بگیرید. برای این کار او را روش شانه تان قرار دهید و آرام به پشتش بزنید. فراموش نکنید که قبل از این کار روی شانه تان و زیر سر نوزاد یک پارچه قرار دهید تا لباستان کثیف نشود. البته اگر بعد از چند دقیقه تلاش آروغ نزد نگران نشوید. ممکن است در آن لحظه آروغ نداشته باشد. حتی اگر نوزاد وسط شیر خوردن هم خودش توقفی ایجاد کرد از این موقعیت استفاده کنید و آروغش را بگیرید. این کار باعث می شود که هوای بلعیده شده از معده خارج شود.
• سعی کنید فشاری روی شکم نوزاد نباشد. کنترل کنید که پوشک نوزاد را سفت نبسته باشید و همچنین وقتی برای آروغ گرفتن او را روی شانه تان قرار می دهید شکمش را روی شانه تان نگذارید. همچنین بهتر است بلافاصله بعد از شیر خوردن او را سوار اتومبیل نکنید زیرا قرار گرفتن در صندلی کودک در حالتی نیمه خمیده، سبب فشار به معده و افزایش احتمال برگرداندن می شود.
• بعد از شیر خوردن خیلی نوزاد را تکان ندهید و سعی کنید در حدود نیم ساعت در وضعیت عمودی قرار داشته باشد.
• بیش از اندازه به نوزاد شیر ندهید. اگر نوزاد بعد از هر بار شیر خوردن بر می گرداند ممکن است زیادی به او شیر می دهید. می توانید دفعه بعد کمی کمتر به او شیر دهید و ببینید سیر می شود یا نه. به این ترتیب ممکن است هر بار کمتر شیر بخورد و در عوض تعداد دفعات شیر خوردنش بیشتر شود.
• اگر نوزادتان هنگام خواب بر می گرداند سرش را بالا بیاورید. گذاشتن بالش زیر سر نوزاد خطر ناک است ولی می توانید محل خوابیدنش را کمی شیب دار کنید. مثلاً می توانید زیر قسمت بالایی تشکش چیزی بگذارید (مثلاً یک یونولیت گوه شکل) و یا زیر پایه های بالایی تختش (سمت سر) آجر بگذارید.

این وضعیت چه زمانی برطرف می شود؟

بیشتر شیرخواران بعد از 6 ماهگی و یا زمانی که بتوانند بنشینند دیگر بر نمی گردانند ولی در مورد بعضی نیز این وضعیت تا یک سالگی ادامه پیدا می کند.

آیا برگرداندن می تواند ناشی از یک مشکل جدی باشد؟

در صورتی که کودکتان استفراغ جهنده دارد فوراً به پزشک مراجعه کنید. در استفراغ جهنده همانطور که از نامش پیداست محتویات معده بصورت جهنده از دهان کودک خارج می شود. استفراغ جهنده ممکن است علامتی از "تنگی پیلور" باشد. پیلور محل اتصال معده به روده کوچک است. در تنگی پیلور عضلات این قسمت ضخیم شده و مانع عبور غذا از معده به روده کوچک می شوند. همچنین در صورتیکه کودکتان استفراغ می کند و در آن صفرا که به رنگ سبز است دیده می شود سریعاً به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است علامتی از انسداد روده کوچک باشد که نیازمند جراحی اورژانس است. توجه داشته باشید که تفاوت استفراغ با برگرداندن این است که در استفراغ محتویات معده با نیروی بیشتری خارج می شود و همچنین حجم بیشتری دارد در حالیکه در برگرداندن، کودک محتویات کمی از آخرین غذای خورده شده را خیلی آرام بر می گرداند.
کلام آخر این که، بر گرداندن امری عادی در شیرخواران است ولی اگر کودکتان به اندازه ای که باید وزن نمی گیرد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
منبع:www.ninisite.com
کمک به شیرخوردن نوزاد

چگونه به نوزاد کمک کنیم تا شیر بخورد

در سینه ی هر مادری که تازه زایمان کرده است کلوستروم( شیر اولی که در سینه ی مادر است) وجود دارد. در ابتدا مقدار شیر کم است. زیرا نوزاد هر بار مقدار کمی شیر می خورد. هر چقدر که نوزاد بیشتر و با قدرت تر بمکد به همان مقدار شیر مادر زیاد می شود. نوزادانی که وقت زیادی را در آغوش مادر و به شیر خوردن می گزرانند هوشیارترند و با علاقه ی بیشتری سینه ی مادر را می مکند. وقتی که مادر در طول روز از نوزاد مراقبت می کند موجب می شود تا نوزاد را خوب بشناسد و به خواسته های او زود پاسخ دهد. نوزا تازه به دنیا آمده در حقیقت می خوابد تا انرژی برای مکیدن را پبدا کند. مادر باید بداند که نوزاد در حالت گریه نمی تواند شیر بخورد زیرا وقتی نوزاد گریه می کند زبان او به کامش می چسبد و او نمی تواند شیر بخورد. بنابرین باید اول نوزاد را آرام کرد. نوزاد در ابتدا نیاز به کمک مادر دارد تا بتواند به خوبی سینه را در دهان بگزارد و شیر بخورد.

شیر دادن در حالت خوابیده

1. سینه را به طور کامل از لباس بیرون بیاور. اگر در دست نوزاد دستکش است بیرون بیاور، تا نوزاد به خوبی مادر را حس کند.
2. به یک بقل بخواب ( بالشتی بین گونه و گردن، بالشتی در بین زانوها، پتو یا بالشتی هم در پشت کمر.) برای قرار گرفتن در این حالت مادر در ابتدا به کمک فرد دیگری نیاز دارد. اما بعد از مدتی مادر خود می تواند به تنهایی در این حالت شیر بدهد.
3. نوزاد را به بقل و به سمت بدن خودت بخوابان. با دست دیگر از گردن نوزاد بگیر.
4.کمی به سمت پایین بیا تا بتوانی با دست دیگرت سر سینه را پهن کرده و به سمت دهان نوزاد ببری. در روزهای اول شیر دهی مادر نیاز به کمک کسی دارد مانند پدر. اما وقتی که نوزاد آموخت که چگونه سینه را در دهان بگذارد دیکر نیاز به کس دیگری نیست.
5. با دست لب پایین نوزاد را لمس کن و منتطر بمان تا نوزاد دهانش را به طور کامل باز کند. سینه را طوری بگیر که به سمت دهان نوزاد و گلوگاه او باشد.
6. وقتی که نوزاد به طور کامل سینه را در دهان بگزارد دیگر مادر در هنگام شیر دادن احساس درد نمی کند.

شیر دادن در حالت نشسته

1. سینه را به طور کامل از لباس بیرون بیاور. اگر در دست نوزاد دستکش است بیرون بیاور، تا نوزاد به خوبی مادر را حس کند.
2. در روی صندلی بشین و کمر خود را راست بگیر. بالشت کوچکی پشت سر خود قرار بده و بالشت بزرگتری هم رادر بغل بگیر و نوزاد را روی آن قرار بده. می توانی جعبه ی کوچکی را زیر پاهایت قرار بدهی، اینگونه پاها بالاتر می آیند و راحتتر است و به مادر کمک می کند تا در همان حالت بماند.
3. نوزاد را به یک بغل و رو به سمت بدن خود بخوابان. با دست دیگر از پشت کمر نوزاد بگیر.
4. با دست دیگر سینه را چنان بگیر که دستت به اندازه ی کافی از سر سینه دور باشد، اما نه به اندازه ای که سینه به سمت جلو بیفتد. سینه را به سمت دهان نوزاد ببر.
5. با دست لب پایین نوزاد را لمس کن و منتطر بمان تا نوزاد دهانش را به طور کامل باز کند. سینه را طوری بگیر که به سمت دهان نوزاد و گلوگاه او باشد.
6. وقتی که نوزاد به طور کامل سینه را در دهان بگزارد دیگر مادر در هنگام شیر دادن احساس درد نمی کند.

شیر دادن در حالت زیر بغل

1. سینه را به طور کامل از لباس بیرون بیاور. اگر در دست نوزاد دستکش است بیرون بیاور، تا نوزاد به خوبی مادر را حس کند.
2. بنشینید و بالشت بزرکی در پشت خود قرار بده. بالشت دومی هم در کنار بدنت قرار بده. یک جعبه یا هر چیز دیگری شبیه آن در زیر پاها به مادر برای نگه داشتن این حالت کمک می کند.
3. کمر نوزاد را روی بالشتی که در کنار بدنت قرار دادی بگزار. با دست دیگر سر نوزاد را نگه دار.
4. با دست دیگر سینه را چنان بگیر که دستت به اندازه ی کافی از سر سینه دور باشد، اما نه به اندازه ای که سینه به سمت جلو بیفتد. سینه را به سمت دهان نوزاد ببر.
5. با دست لب پایین نوزاد را لمس کن و منتطر بمان تا نوزاد دهانش را به طور کامل باز کند. سینه را طوری بگیر که به سمت دهان نوزاد و گلوگاه او باشد.
6. وقتی که نوزاد به طور کامل سینه را در دهان بگزارد دیگر مادر در هنگام شیر دادن احساس درد نمی کند.
منبع:http://www.vatandar.com