اختلال نعوظ روحی - روانی و تشخیص آن با تست کامپیوتری

اختلال نعوظ بر کیفیت زندگی مرد، اثر سوء شدید دارد و گاهی سبب عدم ازدواج مرد و یا از هم پاشیدن خانواده ها می گردد. این اختلال باید درمان شود نه اینکه با تجویز دارو موقتا تسکین یابد.

اختلال نعوظ یک اختلال جنسی در مردان است و درکل حدود 20 درصد مردان را در طول زندگی گرفتار می کند. اختلال نعوظ بر کیفیت زندگی مرد، اثر سوء شدید دارد و گاهی سبب عدم ازدواج مرد و یا از هم پاشیدن خانواده ها می گردد. موضوع مهم در برخورد با اختلال جنسی بخصوص اختلال نعوظ، تشخیص صحیح است. هر مرد مبتلا به اختلال جنسی که به پزشک مراجعه می کند باید تشخیص دقیق و صحیح داشته باشد، فراموش نکنیم که بیماری باید درمان شود نه اینکه با تجویز دارو موقتا تسکین یابد.

اختلال نعوظ در مردان به دو دسته بزرگ تقسیم می شود: اختلال نعوظ روحی - روانی یا سایکوژنیک و اختلال نعوظ جسمی یا ارگانیک. امروزه در جامعه ما مثل تمام جوامع فشارهای عصبی، استرس و اضطراب جزو لاینفک زندگی شده اند و این فشارهای عصبی بر تمام جنبه های زندگی فرد از جمله عملکرد جنسی وی دارای تاثیر عمیق هستند. از طرف دیگر چون در بسیاری از موارد، اختلال نعوظ جسمی قابل درمان می باشند، ما نمی توانیم بدون مدرک، مشکل مرد را به مسائل روحی-روانی نسبت دهیم. افتراق اختلال نعوظ روحی - روانی از جسمی دارای اهمیت زیادی است و راه درمان بیمار را مشخص می کند و از سرگردانی وی و هزینه های اضافی جلوگیری می نماید. اگر ثابت شود که مشکل بیمار جسمی است، نیاز به بررسیهای دقیق و بیشتری است. خود اختلال نعوظ جسمی یا ارگانیک به 4 دسته مهم تقسیم می شوند:

• عروقی، که به سه دسته شریانی، وریدی و مخلوط تقسیم می شود

• عصبی، که در آن یک اختلال در سیستم عصبی وجود دارد، مثل ام اس (MS) و یا بیمارانیکه دچار قطع نخاع شده اند.

• هورمونی، که در آن مرد دچار اختلال در تولید یا تاثیر هورمونهای مردانه است.

• آناتومیک، که در آن به علت اختلال آناتومیک مثل کجی شدید آلت تناسلی، امکان نزدیکی وجود ندارد.

هر کدام از موارد فوق دارای دهها علت بوده که با بررسیهای دقیق باید مشکل بیمار حتما مشخص شود. ممکن است که در نهایت مشکل بیمار قابل درمان نباشد، ولی تکلیف بیمار روشن می شود.

با توجه به موارد فوق، اهمیت افتراق اختلال نعوظ روحی - روانی از جسمی مشخص می گردد. یک عده نشانه هایی ما را هدایت می کنند که نکند بیمار دارای اختلال نعوظ روحی - روانی باشد ولی نظر به اهمیت موضوع، صرفا از روی علائم و صحبتهای بیمار نمی توان گفت که مشکل وی روحی - روانی است. ممکن است بیمار یک مشکل جسمی داشته باشد که با عدم تشخیص و درمان، روز به روز بدتر شود. امروزه در جامعه ما تعداد بسیار زیادی از بیماران مبتلا به اختلال نعوظ در مطب ها و کلینیک ها سرگردان هستند و با پاکت ها دارو ، از یک مطب به مطب دیگر و از یک کلینیک به کلینیک دیگر مراجعه می کنند. علت، عدم تشخیص صحیح است. اگر تشخیص بیمار مشخص نباشد درمان وی نیز مشخص نیست. گاهی مشکل بیمار مخلوطی از مسائل روحی - روانی و جسمی است. حدود 10 درصد موارد اختلال نعوظ در مردان از نوع روحی - روانی خالص هستند. گاهی مشکلات روحی روانی بیمار پس از حادث شدن اختلال نعوظ جسمی اتفاق می افتد. مثلا یک مرد مبتلا به دیابت که اخیرا مبتلا به اختلال نعوظ شده است، به علت ترس از عدم موفقیت در روابط زناشویی دچار اضطراب و افسردگی می شود. شایعترین علل اختلال نعوظ روحی - روانی در مردان عبارتند از:

• اضطراب در برقرار کردن رابطه زناشویی بعلت ترس از عدم توانایی

• افسردگی

• مشکلات عاطفی در روابط با همسر

• نگرش منفی نسبت به روابط زناشویی

• ترس از رابطه زناشویی

• باورهای نادرست

• تجربه نامناسب در روابط زناشویی قبلی

البته این لیست بسیار طولانی است، ولی صرف افسرده بودن بیمار دلیل بر این نیست که اختلال نعوظ وی از نوع روحی - روانی باشد. بنابراین در صورت نیاز و تشخیص پزشک، لازم است در مردیکه با اختلال نعوظ مراجعه کرده است، در ابتدا نوع آن را مشخص کنیم. برای تشخیص اختلال نعوظ روحی - روانی یک تست کامپیوتری بسیار حساس وجود دارد که با دقت حدود 90 درصد می تواند اختلال نعوظ روحی - روانی را از اختلال نعوظ جسمی افتراق دهد. برای انجام این تست لازم است بیمار یک شب در مرکزی که دارای این دستگاه است بخوابد. اسم این تست، تست ریژی اسکن (RigiScan) می باشد. این تست اگر بدرستی انجام نشود هم سبب اتلاف هزینه بیمار می شود و هم پزشک گمراه می گردد. برای اینکه این تست دقیق باشد، بیمار باید حداقل شش ساعت خواب راحت داشته باشد. تعداد مراکزی که این تست را انجام می دهند اندک هستند و در بعضی جاها برای کاهش هزینه تست، مکان های بلا استفاده و غیر استاندارد از بیمارستان و یا کلینیک را به این امر اختصاص می دهند، در صورتیکه این کار اصلا درست نیست. اتاق بیمار و تخت وی باید استاندار بوده و لباس راحتی نیز باید در اختیار وی گذاشته شود. علاوه بر آن لازم است محیطی آرام و ساکت برای بیمار فراهم کرد و حتی باید نور اطاق مناسب بیمار جهت خواب باشد. اگر موارد فوق رعایت نشوند، به نتیجه تست نمی توان اطمینان کرد. بسیاری از بیماران توسط مراجع قضائی جهت این تست ارجاع می شوند که در حقیقت سرنوشت بیمار با نتیجه تست رقم زده می شود. بنابراین تمامی شرایط انجام تست ریژی اسکن صحیح باید فراهم گردند، اگرچه این امر هزینه انجام تست را بالا می برد. دستگاه ریژی اسکن یک دستگاه قابل حمل است (شکل 1) که به کمک یک بند مخصوص به پای بیمار بسته می شود و دارای دو الکترود است که یکی به نیمه تحتانی آلت تناسلی و دیگری به نیمه فوقانی آلت تناسلی متصل می شود. صبح روز بعد اطلاعات ثبت شده با دستگاه توسط کامپیوتر بازخوانی می شود (شکل 2). این دستگاه بسیار حساس بوده و میزان تغییر در قطر آلت تناسلی و میزان سفتی آلت تناسلی در دو قسمت مختلف آن را همراه با پارامترهای دقیق دیگر ثبت می کند (شکل 3) و با استفاده از این پارامترها می توان به دقت در مورد کیفیت نعوظ بیمار اظهار نظر کرد.

منبع:

آقای دکتر محمدرضا صفری نژاد، جراح بیماریهای کلیه و مجاری ادراری، استاد دانشگاه