آناتومی دستگاه تناسلی مردان + تصاویرتشریح آلت تناسلی مردان

دستگاه تناسلی در مردان شامل : بخش های زیر است:

1- کیسه بیضه ( اسکرتوم ) : برآمدگی پوستی عضلانی است که بصورت کشیده و چروک شده بوده و بیضه ها در داخل آن قرار دارند. وظیفه اصلی آن ثابت نگهداشتن درجه حرارت مورد نیاز اسپرم های تولید شده توسط بیضه ها است. ( معمولا" دو درجه کمتر از درجه حرارت بدن می باشد )

2- بیضه ( تستیس ) : بیضه ها در حالت طبیعی و معمولی صاف و بیضوی شکل بوده و تا حدودی سفت هستند. درون آن تعداد زیادی لوله های پرپیچ و خم مولد اسپرم وجود دارد که در زیر الت و داخل کیسه بیضه قرار       گرفته اند.

بیضه ها دو وظیفه اصلی را عهده دار هستند: سنتز و ترشح هورمون جنسی ( تستوسترون ) تولید اسپرم

3- مجرای منی ( اپیدیدمیس ) این مجرا به شکل توده نواری شکل بوده و روی بخش پشتی بیضه کشیده شده است. اسپرم پس از ورود به مجرای منی در آن ذخیره می گردد و خاصیت باروری خود را حتی تا مدت های بسیار طولانی ( چند ماه ) حفظ می کند.

4- مجرای دفرنس ادامه مجرای اپیدیدمیس است که از انتهای اپیدیدمیس شروع شده و اسپرم را به مجرای انزالی هدایت می نماید.

5- کیسه منی ( وزیکول های سمینال ) دو غده کوچک هستند که در پشت مثانه و در دو طرف پروستات قرار گرفته اند وظیفه کیسه منی تولید مایع مغذی ( قند، پروتئین ،.... ) جهت تغذیه اسپرم ها می باشد.

6- غده پروستات ( پروستات گلاند ) غده کوچکی است که تقریبا" شبیه به مخروط بوده و قاعده آن زیر گردن مثانه قرار می گیرد و مجرای پیشابراه از میان آن می گذرد. وظیفه اصلی غده پروستات آن است که در هنگام انزال منقبض گردیده و ترشحات شیری رقیقی را ترشح می کند که محتوی کلسیم، یون فسفات و.... می باشد.

غده پروستات در جریان تخلیه منی همزمان با انقباضات مجرای دفران منقبض گردیده بطوری که مایع رقیق شیری غده پروستات حجم منی را زیاد می کند، خاصیت قلیائی کم مایع پروستات ممکن است برای باروری تخمک کاملا" مهم باشد. زیرا مایع مجرای دفران بعلت وجود اسید نیتریک، نسبتا" اسیدی است و در نتیجه به مهار باروری اسپرم کمک می کند از طرف دیگر ترشحات واژن زن هم اسیدی است ( PH آن معادل 5/3 تا 4 ، تا زمانی که PH مایعات اطراف اسپرم حدود 6 الی 5/6 بالاتر نرود اسپرم توانایی تحرک نخواهد داشت ) .

احتمال دارد مایع پروستات که مختصری قلیایی است پس از انزال به خنثی کردن اسیدیته این مایعات کمک کند و بنابراین تحرک و باروری اسپرم تقویت خواهد شد.

7- مجرای انزال :

مجرای کوچکی است که در هنگام عمل انزال موجب انتقال مایع منی به داخل پیشابراه داخلی می گردد. ( مایع منی ترکیبی از مایع و اسپرم جریان یافته از مجرای حمل منی " حدود 10 درصد " مایع کیسه منی "  حدود 60 درصد " مایع غده پروستات " حدود 30درصد " و مقدار کمی از ترشحات غده موکوسی بویژه غده بولبو اورترال می باشد.

8- پیشابراه از مردان در یک سو منجر به دفع مواد زائد کلیوی ( ادرار ) شده و از سوی دیگر هنگام انزال، مثانه را مسدود تا ادرار دفع شده و مایع منی بتواند براحتی خارج گردد.

9- آلت تناسلی بخش خارجی دستگاه تناسلی است که در حالت طبیعی و معمولی کوچک و شل بوده و پیشابراه از میان آن عبور می کند. آلت تناسلی شامل سه لوله استوانه ای ( دو لوله جسم غاری و یک لوله اسفنجی ) قابل انبساط بوده که دارای بافت های نعوظی می باشد و انتهای آن کمی بزرگتر بوده و به گلنس پنیس معروف است. این لوله ها در زمان تحریک شدن پر خون شده و باعث سفتی و طویل شدن آلت  می گردد که به آن نعوظ گفته می شود. این سفتی موجب وارد شدن فشار روی سیاهرگ های آلت می شود تا خون بیشتری در آلت باقی بماند و بدین طریق مدت زمان نعوظ افزایش یابد.

10- اسپرم :

بطور کلی اسپرم در بیضه تولید ودر اپیدیدمیس ذخیره سازی می گردد و سپس از طریق مجرای دفران که پیش از ورود به پروستات متسع می گردد به آمپول مجرای دفران معروف است همراه با محتویات مجرای کیسه منی به مجرای انزال می ریزد و با گذشتن از داخل پروستات در مجرای پیشابراه داخلی تخلیه می گردد و مجاری پروستاتی هم محتویات غده پروستات به مجرای انزالی و از آنجا به پیشابراه داخلی برده و در نهایت به پیشابراه که آخرین کانال ارتباط بیضه با خارج است هدایت می گردد.

در داخل مجرای پیشابراه تعداد زیادی غده ریز بنام اورترال که ترشحات موکولی را به داخل مجرای پیشابراه ریخته تشکیل شده است. از سوی دیگر ترشحات بیشتری هم از غده بولبواورترال ( Bolbourethral gland ) که به غده کوپر ( Cowper's gland) هم معروف است در نزدیکی مبدأ پیشابراه ترشح می گردد. غده کوپر: اندازه یک نخود بوده و در زیر پروستات واقع شده است و ترشحات قلیایی آن در هنگام تحریک جنسی قبل از رسیدن به ارگاسم به داخل پیشابراه ریخته می شود، این مایع باعث پوشش بدنه پیشابراه و روان سازی حرکت اسپرم جهت خروج از دهانه پیشابراه در هنگام انزال خواهد شد.

***

منبع : مقاله "آشنایی با دستگاه تناسلی در مرد"- تهیه کننده : دکتر سید علی محمد یکتا مرام با همکاری دکتر منصور اله وردی   - دفترامورتوانبخشی معلولین جسمی حرکتی و حسی -سازمان بهزیستی کشور

+ تصاویرتشریح آلت تناسلی مردان