لیلة المبیت چه شبی ست ؟
پیامبر، موضوع را با علی علیه السلام در میان گذاشت و از او خواست که در بستر بخوابد، تا کافران از آن حضرت غافل بمانند و او بتواند با استفاده از فرصت در محل مناسبی، دور از دسترس کافران مخفی شود و سپس به یثرب برود.
علی علیه السلام با کمال خرسندی پذیرفت که جانش را سپر بلا سازد تا آسیبی به رسول خدا صلی الله علیه وآله نرسد.
-علی آن شب را در بستر خوابید و همانطور که پیامبر فرموده بود، کافران پنداشتند، این پیامبر است که خوابیده است. امّا نخواستند در تاریکی شب به خانه هجوم آورند، چون ممکن بود به اشتباه افراد دیگری را در تاریکی بکشند. برای همین تا سپیده دم خانه را زیر نظر گرفتند.
هنگامی که هوا کمی روشن شد، به خانه حمله بردند و با شمشیرهای آخته بر بستر یورش آوردند، در حالی که یقین داشتند پیامبر کشته خواهد شد. امّا همین که به بستر نزدیک شدند با کمال حیرت و حسرت دیدند این علی است که در بستر پیامبر آرمیده است!
به پاس این جانبازی و فداکاری، خداوند ایه ای نازل فرمود و در آن از این حادثه شورانگیز یاد کرد تا این ماجرا جاودانه بماند. آن شب در تاریخ به لَیلَةُ الْمَبیت معروف شده است، یعنی شبی که حضرت علی در بستر پیامبر خوابید. این حماسه مقدس را فخر رازی در تفسیر خود(4) چنین نقل کرده است:
نَزَِلَتْ فی علی بن ابیطالب. باتَ عَلی فِراشِ رَسولِ اللّهِ لَیلَةَ خُروجِهِ اِلَی الْغار، و یروی أَنَّهُ لَمّا نامَ عَلی فِراشِهِ قامَ جبرئیلُ عِنْدَ رَأْسِهِ و میکائیلُ عِندَ رِجْلَیهِ وَ جبریلُ ینادی: بَخٍّ بَخٍّ مِنْ مِثْلِکَ یابْنَ اَبی طالب یباهِی اللّهُ بِکَ الْمَلائِکَةَ.
این ایه در شأن علی بن ابیطالب نازل شده است. همان شبی که پیامبر به غار ثور رفت و وی در بستر خوابید. حضرت جبرئیل بالای سر او و حضرت مکائیل پایین پاهای او ایستاده بودند. در آن حال جبرئیل ندا در می داد:
آفرین بر تو ای پسر ابو طالب، اینک خداوند به فرشتگان آسمان - به خاطر عظمت این فداکاری تو- مباهات می کند.
لیلة المبیت به عقیده اهل تسنن
شب اول ماه ربیع الاول به نام «لیلة المبیت» مزیّن است، در این شب یک حادثه مهمّ تاریخى واقع شد و آن این که در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) از مکّه به قصدهجرت به سوى مدینه، از شهر خارج شد و در
«غار ثور» پنهان گردید و امیر مؤمنان على(علیه السلام) براى اغفال دشمنان
و نجات جان پیامبر، فداکارانه در بستر رسول خدا(صلى الله علیه وآله)
خوابید
مفسر معروف اهل تسنن ثعلبی می گوید: هنگامی که پیغمبر اسلام تصمیم گرفت
مهاجرت کند، برای ادای دین های خود و تحویل دادن امانت هایی که نزد او بود
علی علیه السلام را به جای خویش قرار داد و شب هنگام که می خواست به سوی
غار ثور برود و مشرکان اطراف خانه را برای حمله به او محاصره کرده بودند،
از علی علیه السلام خواست تا در بستر او بخوابد و پارچه ی سبز رنگی (برد
حضرمی ) که مخصوص خود پیامبر صلی الله و علیه و آله بود روی خویش بکشد، در
این هنگام خداوند به جبرئیل و میکائیل وحی فرستاد که من بین شما برادری
ایجاد کردم و عمر یکی از شما را طولانی تر قرار دادم،کدام یک از شما حاضر
است ایثار به نفس کند و زندگی دیگری را بر خود مقدم دارد؟
هیچکدام حاضر نشدند، به آنها وحی شد اکنون علی علیه السلام در بستر پیامبر
من خوابیده و آماده شده جان خویش را فدای او سازد، به زمین بروید و حافظ و
نگهبان او باشید
هنگامی که جبرئیل بالا سر و میکائیل پایین پای علی علیه السلام نشسته بودند
جبرئیل می گفت: به به!! آفرین به تو ای علی خداوند به واسطه ی تو بر
فرشتگان مباهات می کند. در این هنگام آیه ی فوق نازل گردید و به همین دلیل
آن شب تاریخی به نام لیلة المبیت نامیده شده است
ابو جعفر اسکافی می گوید: همان طور که ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه
ج3 ص270 ذکر کرده است ،جریان خوابیدن علی علیه السلام در بستر پیغمبر به
تواتر ثابت شده است و غیر از کسانی که مسلمان نیستند و افراد سبک مغز آن را
انکار نمی کند
